بهار- قیمت نان در حالی حدود یک ماه پیش افزایش را تجربه کرده که برخی سودجویان در سایه نبود نظارت به موج سواری پرداخته و بعضا تا سه برابر قیمت مصوب، نان را به مصرف کننده عرضه می‌کنند.
‌خبرگزاری بهار از مهر، مقدس بودن نان از دیرباز با فرهنگ ایرانیان آمیخته و عجین است، نان قوت غالب مردم و کالای با ارزش و مهمی است که در سبد خانواده نقش ویژه و ارزشمندی را ایفا می‌کند، اهمیت آرد و نان تا جایی است که دولت برای هر چه آسان‌تر رسیدن این کالا به دست مردم، همواره یارانه‌هایی را در نظر داشته است.
با توجه به اینکه اساساً کالای نان استراتژیک بوده و قیمت گذاری آن نمی‌تواند مثل بقیه کالاها باشد، موضوع قیمت گذاری نان نیز بسیار حساس و مهم است چرا که در قیمت گذاری سایر کالاها، کمیسیون قیمت گذاری داریم که در قانون نظام صنفی ذکر شده اما در حوزه تعیین قیمت نان، نظر به اینکه نان رزق عمومی و کالای پرمصرف مردم به حساب می‌آید، دولت نیز در حوزه آرد و نان به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم یارانه پرداخت می‌کند و در نهایت نیز برای قیمت گذاری حساسیت‌های ویژه ای دارد.
اگر بخواهیم به فرآیند تولید نان نظری داشته باشیم باید بگوییم دولت در فرآیند طولانی از کاشت گندم و تا تبدیل به آرد و نان یعنی در سیکل‌های کوددهی، بذر، کاشت گندم و خرید تضمینی از کشاورز و سپس تبدیل گندم به آرد و در نهایت ارائه به نانوایان به قیمت دولتی، یارانه‌های زیادی پرداخت می‌کند و تمام این پروسه به این دلیل است که نان ارزان و آسان به دست مردم برسد.
نگاهی گذرا به قیمت نان نشان می‌دهد این کالا مانند سایر کالاها نیست که در ابتدای هر سال افزایش قیمت داشته باشد، چرا که قدرت و شرایط خرید مردم برای دولت از اهمیت ویژه ای برخوردار است و آخرین قیمت گذاری نان در استان تهران مربوط به سال ۱۴۰۰ حدود سه سال پیش و طبیعی بود که اعضای این صنف هم با تغییر در هزینه‌ها به دنبال قیمت جدید باشند، پس با پیگیری اتحادیه‌ها و بخش خصوصی موضوع در کارگروه تنظیم بازار کشور که نمایندگان تمام دستگاه‌های دولتی در سطح وزارتخانه در آن حضور دارند مطرح شد و به این نتیجه رسیدند که در کل کشور در یک چارچوبی قیمت نان تغییر کند به شرطی که مردم هم با گرانی نا متعارف روبرو نشوند و مجوز تنظیم بازار ابلاغ و بحث‌های کارشناسی صورت گرفت و نهایتاً در ۲۰ شهریور سال جاری قیمت‌ها ابلاغ و مجوزها هم منتشر شد.
حال که از ابلاغ قیمت نان به صورت رسمی یک ماه می‌گذرد در استان تهران شاهد این موضوع هستیم که نانوایان از نرخ تعیین شده برای نان پیروی نمی‌کنند و به اصلاح قیمت نان سلیقه‌ای و دل بخواهی شده است و این قیمت‌ها از ۵ هزار تومان تا ۲۵ هزار تومان برای نان‌های مختلف فروخته می‌شود که نارضایتی مردم را در پی داشته است.
در این گزارش می‌خواهیم واکاوی کنیم چه مشکلی وجود دارد که با وجود تعیین قیمت، باز هم اوضاع نان نا به سامان است؟ آیا مشکل در سازوکار اجرا وجود دارد یا قیمت‌ها دارای ایراد هستند؟
وظیفه نظارت توسط بازرسی اتاق اصناف و سازمان صمت باید جدی گرفته شود
معصومه رضایی، مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری تهران ، در پاسخ به این سوال اظهار کرد: در خصوص قیمت گذاری نان از اتحادیه‌ها نظرخواهی انجام و پس از جلسات کارشناسی، قیمت تعیین شده است.
رضایی با بیان اینکه در حوزه نان باید هم مصرف کننده و هم تولید کننده دیده شوند، گفت: این را قبول داریم که ساز و کار اجرایی و نظارت نیاز به تقویت بیش از پیش دارد اما نباید این موضوع نادیده گرفته شود که وظیفه نظارت توسط بازرسی اتاق اصناف و سازمان صمت همیشه وجود داشته و چیز جدیدی نیست.
سهمیه آرد نانوایی‌های متخلف قطع می‌شود
وی در خصوص موضوع نظارت بر نانوایی‌ها عنوان کرد: با وجود ابلاغ قیمت‌ها برخی گزارشات و بازدیدهای میدانی حاکی از آن بود همچنان نرخ‌های مصوب رعایت نمی‌شود، بنابراین در کنار نظارت‌های عمومی که عمدتاً توسط تعزیرات و اتاق اصناف صورت می‌گیرد، گشت‌های مشترکی راه افتاد که متشکل از قاضی تعزیرات، بازرس اتاق اصناف، کارشناس بازرسی سازمان صنعت معدن تجارت و نهایتاً نماینده استانداری است و در خصوص اعمال قانون هم بر خلاف بازرسی عمومی که جریمه تعزیراتی اعمال می‌شود، در این بازرسی گشت مشترک، اعمال قانون قطع سهمیه است.
مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری تهران بیان کرد: طبق اطلاع رسانی‌های صورت گرفته و بر اساس نظر و رأی اعضای کارگروه آرد و نان استان تهران مقرر شد طی سه مرحله آرد دولتی در اختیار واحدهایی که مکرراً و مستمرا تخلف دارند، قرار نگیرد، یعنی بار اول قطع سهمیه برای یک ماه، مرتبه دوم برای سه ماهه و مرتبه سوم قطع دائم سهمیه اعمال شود این اعمال قانون برای واحدهایی است که گران فروشی آنان واقعاً نامتعارف، کم فروشی فاحش دارند و حتی در مواردی مردم از برخورد متصدیان آن شکایات متعدد دارند و سهمیه آرد قطع شده به نانوایی‌های اطراف تعلق بگیرد، مشروط بر اینکه آن واحدها هم تخلف نداشته باشند.
تداوم گرانفروشی نان قابل پذیرش نیست
مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری تهران در پاسخ به سوالی در خصوص این آشفتگی در بازار قیمت نان گفت: گران فروشی نان سود سرشاری دارد اما به طور جدی در مقابل این پدیده ایستاده‌ایم و انتظارمان با توجه به قیمت و سود معقول نان تمکین به قانون است.
رضایی گفت: تمام واحدهای صنفی موظف هستند که طبق قانون نان را به قیمت مصوب به دست مردم برساند و این موضوع قابل پذیرش نیست که گران فروشی برخی واحدها تداوم یابد.
وی همکاری و هم افزایی برای پایان دادن به گران فروشی برخی واحدها را بسیار مهم دانست و افزود: اولین ضلع، بخش دولتی در حوزه قیمت گذاری است که باید چارچوب‌ها را رعایت کنند، ضلع دوم انجام صحیح وظیفه اتحادیه‌ها و اصناف در قبال مردم و امکاناتی است که دولت در اختیار آنان قرار داده و ضلع سوم و خیلی مهم نیز مردم هستند که باید از نانوا سوال کنند که قیمت‌ها چقدر است؟ چرا گران فروشی می‌کنند و به نوعی مطالبه گر حق خود باشند و واحد متخلف را از طریق یکی از سامانه‌های تلفنی ۱۲۴ متعلق به صمت و ۱۳۵ مربوط به تعزیرات اعلام کنند.
با توجه به اینکه در سطح شهر تهران چهار هزار واحد نانوایی وجود دارد همراهی و مطالبه گری مردم و شناسایی و معرفی واحدهای گران فروش به یکی از سامانه‌های ۱۲۴ و ۱۳۵ کار را بسیار راحت تر می‌کند و اراده‌ای که هم اکنون برای ختم گران فروشی در حوزه نان به کار گرفته شده زودتر به نتیجه می‌رسد.