نتایج مطالعات تجربی نشان می‌دهد نقش عامل فرهنگی و تغییراتی که در سبک زندگی خانواده‌ها در بستر توسعه برون‌زا رخ داده، بیش از مولفه اقتصادی بر ارزش‌های فرزندآوری تاثیر گذاشته است.
نتایج مطالعات تجربی انجام شده نشان می دهد نقش عامل فرهنگی و تغییراتی که در سبک زندگی خانواده‌ها در بستر توسعه برون‌زا رخ داده بیش از مولفه اقتصادی بر ارزش‌های فرزندآوری تاثیر گذاشته است.
پیدایی تک فرزندی و بی فرزندی از مهمترین چالش های اجتماعی و جمعیت شناختی کشور است. تبلور عینی این مساله در طبقات بالا و مرفه جامعه کاملا آشکار است. هرچند این ارزش ها به طبقات متوسط و پایین جامعه هم اشاعه پیدا کرده است؛ صاحب‌نظران جمعیتی به استناد نظریه گذار دوم جمعیت که بر تغییرات خانواده و ایده آلیسم توسعه متکی است، استدلال می‌کنند.
ایده‌آلیسم توسعه، مجموعه‌ای از باورها و ارزش‌های فرهنگی توسعه، تعریف شده و بر این پایه که چگونه توسعه، رفتار جمعیتی و خانوادگی را تغییر می‌دهد، متمرکز است. در کشورمان این انتقال، حالت برون زا داشته و از بیرون به داخل بوده و حالت درون زا نداشته است. تغییرات در فرد، خانواده و جامعه مهم ترین ویژگی‌های دومین نظریه انتقال بوده که در ارزشها و ایستارهای باروری تأثیر گذاشته است.
در تئوری‌های جمعیت شناختی نظیر نظریه همل، رابطه فرهنگ و باروری مورد تأکید قرار گرفته است. به نظر من، مهندسی فرهنگ در حوزه فرزندآوری یک مفهوم جدید و فرآیندی پویاست. جریانی که به بستر سازی زیرساخت های فرهنگی در حوزه رفتارهای جمعیتی به ویژه در زمینه فرزندآوری کمک می‌کند.
بی تردید، نقش و جایگاه نهاد دانشگاه، موسسات پژوهشی، اساتید و نخبگان علمی در زمینه شناخت زمینه ها، ریشه یابی چالش های جمعیتی کشور و ارائه برنامه های راهبردی و با بهره گیری از روش های علمی مبتنی بر شیوه حل مسئله مهم است.
ما در کشور نیاز به هم‌افزایی نهادها و به تعبیری عزم نهادی داریم. نقش نهادهای آموزشی همانند دانشگاه‌ها و نهادهای استراتژیک در حوزه ترویج گفتمان غالب جمعیت در کشور مهم و اساسی است. طراحی میزگردها، نشست های تخصصی، همایش‌های ملی و بین المللی توسط نهاد دانشگاه و با همکاری موسسات پژوهشی و حضور نخبگان و نیز سرآمدان پژوهشی در حوزه جمعیت در رسانه‌ها جهت بازتولید ادبیات تأثیرگذار در حوزه جمعیت با رویکرد مسئله محور حائز اهمیت است.
بالطبع مشوق‌ها و حمایت معنوی و مادی از جامعه نخبگان برای فرزندآوری بر اساس شاخص‌های تدوین شده توسط ستاد ملی جمعیت، در کوتاه مدت تأثیر مثبتی بر جای خواهد گذاشت، به شرطی که تداوم و استمرار داشته باشد.در این میان جامعه نخبگان و سرآمدان علمی به لحاظ جایگاهی که در جامعه دارند، در اثربخشی و گفتمان سازی فرزندآوری و افزایش ازدواج، نقش سرعت دهنده‌ای خواهند داشت. این نوع حمایت‌ها بایستی تداوم داشته باشد و وقفه‌ای حاصل نشود.ارزش‌های خانوادگی شامل مجموعه پیچیده‌ای از ارزش‌های در هم متداخل از جمله ارزش‌های ازدواج، همسرداری و فرزندآوری است. نتایج مطالعات نشان می‌دهد طی چند دهه اخیر، تغییرات سریعی در رفتارها و نگرشهای باروری در سطح جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه رخ داده است. در این کشورها، بافت سنتی خانواده نیز آمیزهای از تداوم و تغییر را تجربه کرده است.در این میان توسعه و مدرنیزاسیون، به عنوان عاملی مهم، هم بر سیاست‌های جمعیتی و هم رفتار باروری افراد عادی جوامع تاثیر گذاشته است. نگاهی به سیاست‌های مشوق باروری با رویکرد پایایی خانواده در کشورهای منتخب ژاپن و کره جنوبی در شرق آسیا و انگلستان و فرانسه در اروپا نشان می دهد مهمترین واکنش سیاستی نسبت به باروری پایین، ایجاد محیط اجتماعی و نهادی مناسب برای حمایت از فرزندآوری با رویکرد برابری جنسیتی، سیاست های دوستدار خانواده، سیاست های دوستدار مراقبت از کودک، تعادل بین کار و خانواده و نیز بهبود سبک زندگی در این جوامع است.نتایج نشان می دهد سیاست های آنها جامع نگر بوده و با توجه به تغییر شرایط مرتباً تغییر کرده است و اتفاقا به سمت بهبود شرایط فرزندآوری و ارزشمند نمودن خانواده‌های بالای دو فرزند حرکت کرده است.با توجه به تغییرات و دگرگونی‌های به وجود آمده در تعداد و ساختار جمعیت ایران در دهه های اخیر، لزوم اتخاذ سیاست های جمعیتی جدید در اسناد بالادستی سیاست های کلی جمعیت، قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و برنامه هفتم توسعه دیده شده است. بنابراین بهره گیری از تجارب سیاستی کشورهای مورد مطالعه می تواند در موفقیت و پایداری سیاست ها مفید واقع شود.