زهرا زارع، روزنامه نگار:
نتایج نمرات امتحانات نهایی به عنوان یکی از شاخصها برای بررسی عملکرد و کیفیت نظام آموزشی شناخته میشود ، اُفت نمرات دانشآموزان در امتحانات نهایی به همراه عملکرد ضعیف دانشآموزان ایرانی در نتایج «آزمونهای بینالمللی تیمز و پرلز» نشان میدهد که وضعیت کیفیت در نطام آموزش اصلاً مطلوب نیست.
اگر چه مسئولان همچون وزیر سابق آموزش و پرورش از افزایش نیم نمرهای میانگین معدل دانشآموزان در امتحانات نهایی خرداد 1403 به عنوان یک دستاورد سخن گفت اما همچنان وضعیت نمرات دانشآموزان قابل قبول نیست.
با وجود افزایش نمرات دانشآموزان در خرداد 1403 که میتواند ناشی از طراحی بهتر و استانداردتر سؤالات امتحانات نهایی یا عملکرد بهتر دانشآموزان باشد اما متأسفانه همچنان میانگین نمرات دانشآموزان کشور پایین است و این افت معدل حداقل در 6 سال اخیر مشاهده میشود.
البته یکی از دلایل افت معدل دانشآموزان در امتحانات نهایی میتواند طراحی سوالات دشوار و خارج از استاندارد باشد که با سطح آموزشهای ارائه شده توسط مدارس به دانشآموزان هماهنگ نیست.
با نگاه عمیق تر به این موضوع در می یابیم میانگین نمرات دانشآموزان در مدارس دولتی البته با احتساب مدارس خاص همچون سمپاد، نمونه دولتی و شاهد از مدارس غیردولتی بالاتر است.
با این حال در تحلیلهای وزارت آموزش و پرورش، عملکرد مدارس دولتی عادی با مدارس غیردولتی مشخص نشده است و بالاتر بودن نمرات در مقایسه با مدارس غیردولتی به دلیل عملکرد بالای مدارس سمپاد است.
متأسفانه ارائه تحلیلهای این چنینی مانع از ارائه وضعیت شفاف از عملکرد مدارس دولتی عادی میشود و از ارائه هر نوع برنامهریزی برای ارتقای عملکرد دانشآموزان این مدارس و بهبود کیفیت واهمیت دادن به آن کاسته می شود.
طبق بررسی های به عمل آمده وضعیت نمرات دانشآموزان در استانهای مختلف کشور نشان میدهد باز هم بالاترین نمرات و تغییرات همانند سالهای گذشته بین همه استانها تنها میانگین نمرات دانش آموزان استان یزد بالای ۱۲ است وپس ازآن سمنان، مازندان و تهران قرار دارند و کمترین نمرات هم همچنان مربوط به استانهای خوزستان، کهگیلویه و بویر احمد و سیستان و بلوچستان است.
در این میان مهدی نوید ادهم، مشاور وزیر آموزش و پرورش با تاکید براینکه درآزمونهای نهایی، نمرات دانشآموزان بین ۸ تا ۱۰ و میانگین کشوری نیز در همین حدود است اظهارداشت: این فقط زنگ خطر نیست، بلکه خود خطر است.
به عقیده مهدی نویدادهم ، آموزشوپرورش اکنون با چالش جدی کیفیت آموزشی و عدالت در دسترسی به آموزش مواجه است، وی اظهار داشت همانگونه که مشکل فیزیکی مدارس با مشارکت مردم حل شده، میتوان از ظرفیت خیرین برای ارتقاء کیفیت و عدالت آموزشی نیز بهره گرفت.
مشاور وزیر آموزشوپرورش، اعتقاد دارد که اکنون با پدیده تلخ دیگری مواجه هستیم؛ وجود مدرسه، مدیر و دانشآموز، اما نبود کیفیت است و علیرغم تمام تلاشها و زحمات معلمان و مدیران، خروجی سیستم آن چیزی نیست که انتظار میرود. وی در ادامه به برخی آمارهای نگرانکننده اشاره کرد و اظهار داشت: درآزمونهای نهایی، نمرات دانشآموزان بین ۸ تا ۱۰ و میانگین کشوری در همین حدود است؛ این تنها زنگ خطر نیست، بلکه خود خطر است.
به گفته نوید ادهم هم اکنون کمیسیونی راهاندازی شده که به موضوع کیفیتبخشی در آموزشوپرورش میپردازد. در این کمیسیون با حضور جمعی از اساتید، خیرین و کارشناسان، اقدامات متعددی آغاز شده و امید می رود از چالشهای روبرو به خوبی عبور کرده وبا موفقیت پشت سر گذارد.
وی برگزاری دورههای توانمندسازی معلمان و مدیران در استانهای مختلف، مانند سیستان و بلوچستان، برای ارتقاء مهارتهای تدریس رایکی از اولویتها دانست و برای ارتقاء سواد پایه معلمان دوره ابتدایی ، توسعه کتابخانههای مدارس و آموزش مهارت خواندن را از جمله موارد ضروری در این امربشمار آورد.
مشاور وزیر آموزش و پرورش یادآور شد: در سال ۱۳۹۹ از جمله کارهایی که وزارت آموزشوپرورش وقت انجام داد این یود که با استفاده از ۲۰ شاخص، ۴۴۹ منطقه آموزشی کشور را رتبهبندی کرد و از این میان، در آن زمان ۶۰ منطقه زیر میانگین کشوری قرار داشتند وهم اکنون با بررسی جدید، این عدد به حدود ۱۰۰ منطقه رسیده است.
وی با اشاره به اینکه امروز آموزش و پرورش کشور دارای سند تحول بنیادینی است که مورد تأیید مقام معظم رهبری، مجلس شورای اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و دولت نیزقرار دارد ادامه داد:در مرحله اجرا، همچنان با چالشهایی روبهرو هستیم و از آنجاییکه اجرای این سند نیازمند مشارکت همهجانبه است، از گروههای جهادی درخواست میکنیم که بیش از گذشته به کمک آموزش و پرورش بیایند ، چراکه خواهند توانست در بسط عدالت آموزشی و ارتقای کیفیت فرآیند یاددهی ویادگیری نقش مهمی ایفا کنند.
بدون شک شبکههای اجتماعی یکی از دلایل مهمی بوده که دانش آموزان تمرکز لازم را در مدرسه و تحصیل ندارند همچنین تعطیلات گسترده در زمستان به علت کمبود گاز و تشکیل شدن مدارس در بستر شبکه شاد همگی مزید بر علت شده که دانش آموزان نتوانند کیفیت لازم در تحصیل را داشته باشند و حالا نتایج را در آزمونهای نهایی مشاهده میکنیم
همچنین زیرساختهای آموزش و پرورش متاسفانه به علت کمبود بودجه هنوز با چالش مواجه هستند به گفته مشاور وزبر آموزش و پرورش اگر خیرین مدرسه ساز نبودند همچنان مدارس کشورباید به صورت چند نوبت کلاسها را برگزار میکردند به هر حال حائز اهمیت است نمرات پایین دانش آموزان بوده که باعث شده زنگ خطری در آموزش و پرورش به صدا در بیاید که وضعیت کیفیت تحصیل دانش آموزان را در سطح بحرانی قرار بگیرد.