زهرا زارع- از اولین پیدایش «هوش مصنوعی» حدود نیم قرن گذشته است و امروزه این علم یکی از پرطرفدارترین زمینهها در حوزه علوم کامپیوتر به حساب میآید. بطوریکه یکی از بزرگترین ابزارهای پیشرفت دنیای امروز است. این دستاورد، انقلاب و تحولی در همه صنایع ایجاد کرده و توانسته بسیاری از مشکلات پیش روی بشر را مرتفع کند.
هوش مصنوعی این روزها نقش بسیار زیادی در زندگی ما دارد به طوری که این تکنولوژی، ناخواسته بخش اعظمی از زندگی ما را به خود اختصاص داده است به عنوان مثال همین تلفن همراهی که در اکثر اوقات دردست ماست، فضای مجازی یا همین اپلیکیشن ها، سایت ها، نرم افزارها و بسیاری از ابزارهایی که همیشه با آن ها کار می کنیم همه به نوعی از هوش مصنوعی بهره می برند.
حال آنکه به واسطه این افزایش کاربرد، موقعیتهای شغلی این حوزه گستردهتر میشود و افراد بسیاری به دنبال کسب اطلاعات در خصوص نحوه ساخت هوش مصنوعی می روند.
هوش مصنوعی در آیندهای نه چندان دور خواه ناخواه زندگی بیشتر انسانها را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
ولی با همه این دستاوردها، هوش مصنوعی هنوز نخستین گامهای رشد و بالندگی خود را بر میدارد. این دستاورد که برای آسانی هر چه بهتر زندگی بشر برپا شده، در صورت نبود مدیریت و گرداننده درست، میتواند پیامدهای مختلفی در پی داشته باشد.
بنا بر تحقیق معتبر دانشگاه آکسفورد که در سال ۲۰۱۳ انجام گرفته است؛ ۴۷ درصد از کل جایگاههای شغلی ایالات متحده در سال ۲۰۳۰ به شکل اتوماسیون و بدون حضور انسان انجام میگیرند. همچنین برنامهنویسان و مهندسان نرمافزار در ۲۰ سال آینده تنها ۸ درصد امکان اتوماسیون شغلشان وجود دارد. محققین براین باورند که نهایتا مهندسان نرمافزار روزی با برنامهای هوشمند جایگزین خواهند شد؛ برنامه ای که میتواند کدها را خود کپی کند، بنویسد و آنها را بهبود بخشد.
توصیف هوش مصنوعی
اگر بخواهیم به زبان خیلی ساده ، هوش مصنوعی را معنا کنیم این گونه آن را توصیف می کنیم:«هوش مصنوعی عبارت است از مطالعه این که چگونه کامپیوترها را میتوان وادار به کارهایی کرد که در حال حاضر انسانها آنها را بهتر انجام میدهند».
سیستمهایی که به طور منطقی فکر میکنند، به طور منطقی عمل میکنند، مانند انسان فکر میکنند و مانند انسان عمل میکنند.
با توجه به قابلیت هایی که گفته شد ،فعالیتهایی مانند طراحی سیستمهای ایمنی، مسائل تشخیص هویت، بازیهای کامپیوتری، طراحی سیستمهای پیشرفته نظامی، طراحی نرم افزارهای هوشمند و… همه رو به پیشرفت هستند و برای پیشرفتهتر شدن به هوش مصنوعی نیاز دارند.
به عنوان نمونه ،یکی از حوزه های مهمی که هوش مصنوعی در آن کاربردی و ضروری است، علم پزشکی بوده که امروزه ماشین های هوشمند مثل دستگاه های رادیولوژی، سونوگرافی و غیره، در کنار پزشکان برای تشخیص بیماری کمک می کنند. در داروسازی هم می توان با هوشمصنوعی مولکول های پیچیده تر را برای کشف دارو استفاده کرد.
مشاغلی که هوش مصنوعی تهدید می کند
با وجود این دستاورد و ویژگی های آن ،بسیاری از افراد ترسیدهاند که شغل خود را از دست بدهند، اما بسیاری از شغلها از هوش مصنوعی در امان هستند! از هوش مصنوعی نمیتوان برای مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک شرکت ها استفاده کرد. به دلیل اینکه هوش مصنوعی نمیتواند احساس هم دردی با بیماری کند نمی تواند جایگاه روانپزشک ها را بگیرد. البته با گذشت زمان و توسعه هر چه بیشتر هوش مصنوعی ،قطعامشاغلی که هوش مصنوعی قادر به اجرای آن باشد در امان نخواهد بود.
جایگاه هوش مصنوعی در ایران
در افق چشمانداز آینده ایران اینگونه پیشبینی شده که، ظرف حداکثر ۱۰ سال آینده جایگاه هوش مصنوعی در ایران تا حدی ارتقاء یابد که، به گونه ای که نام ایران در جدول ۱۰ کشور برتر در زمینه هوشمندسازی قرارخواهد گرفت. این در حالی است که بنا به گفته رئیس مرکز نوآوری و توسعه هوش مصنوعی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، تاکنون ایران در ردیف ۱۰۰ کشور برتر دنیا در عرصه این تکنولوژیها، جایگاه هفتادوپنجم را به خود اختصاص داده است.
در حال حاضر هوش مصنوعی در ایران توانسته خود را در مسیر تکاملی سیستمهای امنیتی همچون تشخیص چهره، ساخت و طراحی سلاحهای هوشمند، ساخت رباتها و دستگاههای هوشمند در حوزه تولیدی و صنعتی، ارتقا سیستمهای تشخیص گفتار همچون تبدیل متن به صوت و بالعکس و طراحی بازیها و حوزههای کاربردی ،پیشرفت های قابل ملاحظه ای داشته است و اگر با این سرعت ادامه دهد قطعا آن جایگاه بالاتر را بدست خواهد آورد.
بازار کار هوش مصنوعی در ایران
خوشبختانه بازار کار هوش مصنوعی چند سالی است که در ایران با اقبال خوبی مواجه شده است و شرکتهای متعددی چند سالی است که در زمینه هوش مصنوعی در کشورمان شروع به فعالیت کردهاند. علاوه بر آن با پیشرفت کسب و کارهای آنلاین و کسب و کارهای داده محور در ایران، نیاز به استخراج داده و تفسیر دادهها بیشتر شده و در آینده نیز بیشتر خواهد شد. به طور کلی همگام با پیشرفتهایی که در دنیا در زمینه هوش مصنوعی رخ میدهد و نیاز به متخصصان هوش مصنوعی بیشتر میشود، در ایران هم، حالا با کمی تاخیر، نیاز به متخصصان هوش مصنوعی در آینده بیشتر خواهد شد و بازار کار هوش مصنوعی در ایران هم روز به روز گستردهتر خواهد شد.
آینده شغلی هوش مصنوعی در ایران
هوش مصنوعی در آینده نزدیک بر روی اکثر شغلها تأثیر میگذارد. کشور ایران هم از این قاعده مستثنی نیست و تعداد آگهیهای استخدامی هوش مصنوعی در سایتهای کاریابی ایرانی رشد چشم گیری خواهدداشت.
با توجه به همهی این مسائل استفاده از هوش مصنوعی هر روز بیشتر از روز دیگر خواهد شد و هم چنان که کاربردهای آن گسترش خواهد یافت نیاز به متخصصان هوش مصنوعی هم بیشتر خواهد شد. همین امر باعث میشود تا فرصتهای شغلی برای متخصصان هوش مصنوعی روز به روز بیشتر شود.
به گفته فیزیکدان شهیر، استفان هاوکینگ، پیروزی در آفرینش هوش مصنوعی میتواند بزرگترین دستاورد تمدن بشر یا بدترین آن باشد. وی دربارهی تهدیدهای هوش مصنوعی هشدار داده بود. او اعتقاد داشت وقتی هوش مصنوعی حرفهای و پیشرفته توسعه داده شود، با سرعت زیادی انسان را نابود می کند.
هوش مصنوعی در صورت استفاده نادرست، در زمینههای زیادی میتواند برای بشر دشواری آفرین شود، پس بهتر است که در مورد پیامدها و خطر هوش مصنوعی، هم اکنون گفتگو شود تا از نتایج بررسی خطرات، برای مدیریت و پیشبینی در آینده بهرهبرداری شود
