حمایت روسیه از بیانیه ضد ایرانی شورای همکاری خلیج فارس درمراکش علیه تمامیت ارضی ایران نشان داد که روسیه در هیچ شرایطی بعنوان یک هم پیمان سیاسی نمی تواند شریک مورد اعتمادی باشد
فداحسین مالکی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در واکنش به موضع گیری روسیه اظهارداشت: تاریخ نشان داده روس‌ها هرجایی که لازم باشد پشت ایران را خالی می‌کنند ما هم با روس‌ها روابط راهبردی داریم ولی این‌که همه تخم‌مرغ‌ها را در سبد روسیه بگذاریم کار درستی نیست.
مردم ایران سال هاست به سیاست های روسیه در قبال ایران اعتراض دارند، اما گاها انفعال و سکوت و یا مماشات دولت به بی اعتمادی مردم بیشتر دامن زده است.
اینکه روسیه در هیچ آوردگاهی حامی ایران نبوده ، رفتار اخیر آنها در قبال ایران نیز همچون موضع گذشته روس ها چیز تازه ای نیست که البته ناگفته نماند از سالها قبل رفتار و سیاست های روسیه موجب نقد بسیاری از متفکران و سیاستمداران قرار داشتد. دوسال پیش وقتی فایل صوتی محمد جواد ظریف به بیرون درز کرد رفتاری از روسیه را تصویر می کرد بیانگر این است که این کشور (عملا) از رابطه متشنج ایران با غرب و کشورهای حاشیه خلیج فارس بدنبال نهایت منفعت طلبی خود بوده و از این آب گل آلود بدنبال صید ماهی خود بوده که البته شواهد بسیاری هم میتوان به ادعاهای وزیر خارجه وقت آورد و رفتار نامناسب روسیه در قبال ایران را مشخص ساخت.
ما در تاریخ کهن ایران بیشترین آسیب را از روسیه خورده ایم و تاریخ ایران سرشار از بدی های بسیاری است که این کشور در قبال ایران اعمال کرده است. اما سیاستهای یک طرفه روسیه تنها به تاریخ قدیم ایران بر نمی گردد، ما در دوران معاصر و حتی بعد از انقلاب نیز می توانیم شاهد بدعهدی و حتی دشمنی روسیه در پشت ادعای دوستی او باشیم.
تنش اساسی در خصوص دریای خزر، مشکلات بزرگ در راه اندازی کارخانه غنی سازی و مرکز اتمی بوشهر، تعلل در تحویل سامانه دفاع ضد موشکی اس ۳۰۰ و عدم حمایت از نیروهای ایرانی حاضر در روسیه ، استفاده از پهبادهای ایرانی در جنگ اوکراین ، حمایت از بیانیه شورای همکاری خلیج فارس در خصوص جزایر سه گانه از جمله این مصادیق بد عهدی روس ها با ایران است.
و از همه مهمتر نقش مخرب روسیه در مذاکرات برجام مشخص می کرد که از منظر روسیه ایران کارت بازی مهمی در قبال رقابت با غرب داشته است. کارشکنی عجیب روسیه در مذاکرات هسته ای و همچنین اعلام استفاده از پهبادهای ایرانی در جنگ با اوکراین چنان شوکه آور و عجیب بود که هیچ جایی را برای عدم پذیرش رفتار غیر دوستانه این کشور با ایران را باقی نگذاشته است.
البته سیاست ما در استراتژی های خود در عرصه سیاست گذاری خارجی کشور نیز در این رابطه بی تقصیر نبوده است.
زمانی که بزرگان انقلاب در بدو انقلاب از شعار نه شرقی و نه غربی صحبت میکردند در بطن خود تعادل در بین دو بلوک غرب و شرق را به عنوان سیاست یک کشور مستقل مد نظر قرار داشتند. اما گویا غرب ستیزی بیش از اندازه و رفتار نادرست با غرب برای نقش بازی کردن کشورهایی مانند چین و روسیه بر خلاف منافع ملی ایران میدان داد.آنچه از رفتارها و سیاست های روسیه در قبال ایران هویداست بیانگر این واقعیت است که اصولا روسیه علاقه مند وجود تنش بین ایران، اعراب و غرب است.چون تنش را تامین کننده منافع خود می داند‌.
از ظاهر امر هم می شود چنین نیت و سیاستی را بازشناسی کرد. در زمانی که خود با آمریکا در ارتباط بوده و مذاکره و ارتباط دیپلماتیک داشته و همراه جدی آمریکا در تایید و رای دادن به تحریم های ظالمانه علیه ایران بوده . بنابراین ما باید وضعیت را بخوبی درک کنیم .
غرب ستیزی و قرار گرفتن در وضعیت خاص امروزی ، طبیعتا ما را به سمت شرق سوق داد و این نیاز به ایجاد اتحاد در مقابل غرب، وضعیت را برای بهره برداری و یا هوس بهره برداری از منابع و ظرفیتهای ایران را برای روسیه فراهم کرد تا آنجایی که هر چالشی در سیاست خارجی ایران امتیازی برای روسیه تلقی می شود.
لذا امروز نیازمند بازنگری در عرصه سیاست خارجی کشور هستیم. وضعیتی که روسیه در برخورد با رفتارهای تنش آلود ترسیم می کند، چنین بازنگری را یک ضرورت می کند.
ایران بعد از ۴۲ سال و قرار گرفتن در وضعیت ثبات، دیگر می بایست از شعار زدگی فاصله گرفته و بتواند روابط خود با همسایگان، جهان غرب و شرق را باز تعریف کند و آن هم با تعریف دقیقی از منافع ملی و تمامیت ارضی .
خلاصه اینکه آنچه در همه سالها تجربه کرده ایم این بوده که روسیه هرگز دوست خوبی برای کشور ما نبوده است که هیچ، با نوسازی جنگ افزارهای عراق در جنگ بین ایران و عراق در سه دهه قبل و سنگ‌اندازی در مذاکرات هسته ای،حمایت از تحریم ها در دوران معاصر عملا رفتارهای غیر دوستانه ای با ما داشته است. کشوری که یکبار از حق وتو به نفع ایران در ماجرای تحریم های آمریکا هم استفاده نکرد.
همواره بر این باورم این رفتار غیر دوستانه و حتی بعضا شبیه دشمنی روسیه ناشی از برخی رفتارهای مبتنی بر ایجاد روابط بین المللی نادرست ایران بوده که به تکثر اتحادها و دوستی ها و روابط عمل نکرده ایم و عملا با رفتاری ناصحیح در سیاستهای خارجی و داخلی، خود را اندکی وابسته به برخی قدرتها نمودیم.
انتظار آن است که حاکمیت ایران قاطعانه ضمن تجدید نظر درسیاست های خارجی ، پاسخی از موضع اقتدار به بیانیه مورد حمایت روسیه داده و ادعای کذب و بی اساس وزیر امور خارجه روسیه که در مورد جزایر سه گانه گفته «مشکلات با مذاکره یا دیوان بین المللی حل می شود» ، باید یادآوری نمود که تمامیت ارضی و وجبی از خاک جزایر سه گانه هیچ موضوعیتی برای مذاکره ندارد.
کوتاه سخن ، ما از روسیه به عنوان کشور غیر دموکراتیک کم نخورده ایم و این‌ امر قدمتی به بلندای تاریخ دارد تا جایی که شاعر می گوید:
که فریاد شاها ز بیداد روس
که از مهد ابخاز بستند عروس
ز روسی نجوید کسی مردمی
که جز گوهری نیستش ز آدمی