بهار- نسخه اصلاح و مرمت‌شده فیلم سینمایی«دندان مار» ساخته مسعود کیمیایی در موزه سینما اکران و پس از آن نیز مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
به گزارش بهار به نقل از روابط‌عمومی موزه سینما، نسخه اصلاح و مرمت‌شده فیلم سینمایی «دندان مار» ساخته مسعود کیمیایی در موزه سینما اکران و پس از آن نیز توسط جواد طوسی و شاهپور عظیمی مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
کیمیایی در بخشی از این پیام با عذرخواهی از تماشاگران به دلیل حضور نیافتن‌اش گفت: من این فیلم را بسیار دوست دارم زیرا جزو آثاری است که برای من با خاطره و هنر همراه بوده است. این فیلم برای دوره‌ای است که هنر مهم بود.
وی ادامه داد: مخاطب برای من همیشه مهم بوده است و خوشحالم که امروز شما برای تماشای این فیلم آمده‌اید و خوشحال‌تر هستم از این‌که فیلم‌های این‌چنینی همچنان مخاطب دارد.
کارگردان «دندان مار» با تشکر از عوامل و بازیگران فیلم گفت: همه بازیگران برای‌شان حضور در این فیلم و شکل بازی‌شان مهم بود. به طور مثال، گلچهره سجادیه تا زمانی‌که رضایت کامل از حضورش در یک پلان را کسب نمی‌کرد به حالت عادی برنمی‌گشت و از صحنه خارج نمی‌شد.
این کارگردان شناخته‌شده سینمای ایران ادامه داد: خوشبختانه فیلم‌هایی همچون «دندان مار» هنوز تماشاگر دارد و فقط مشتری ندارد.
انتخاب خوب بازیگران یکی از شاخصه‌های سینمای کیمیایی است
جواد طوسی منتقد و مدرس سینما هم با بیان این‌که مسعود کیمیایی کاملاً به فرم، مبتنی بر اصول و قواعد سینمای کلاسیک و ژانرهای مورد علاقه‌اش، متکی است، گفت: قرینه‌پردازی و معادل‌گزینی به‌وفور در سینمای کیمیایی مشاهده می‌شود. فرآیندی که شاهد نمونه‌هایی از آن در «دندان مار» هستیم. نمونه بارز آن، تداوم استفاده از «نمای متوسط» از چهره رضا در موقعیت‌های مختلف با نورپردازی‌های متفاوت است.
وی با بیان این‌که می‌گویند کیمیایی خود را تکرار می‌کند، افزود: این تکرار، حدیث نفس فیلمساز تغییر نیافته و پایبند به اصول و اخلاقیاتِ مختص به خود در جامعه‌ای ملتهب و در معرض تغییرات پیاپی است. وقتی او نمی‌تواند خود را با چنین شرایطی تطبیق دهد، به ناگزیر به دنیای خود پناه می‌برد که نشانه‌های عینی آن را در فیلم «رد پای گرگ» و بعدتر در «سلطان»، «اعتراض» و «خون شد» می‌بینیم.
این مدرس و منتقد سینما ادامه داد: از دیگر مشخصه‌هایی که کیمیایی را به عنوان یک فیلمساز مولف مطرح می‌کند، گروه بازیگران او است. هر زمان که این چینش و انتخاب به درستی برگزار شده است، شاهد یک سینمای پرجذبه و سرپا از او بوده‌ایم. در فیلم «دندان مار» یکی از بهترین مجموعه‌های بازیگری را شاهد هستیم. فرامرز صدیقی، گلچهره سجادیه، احمد نجفی، فریبا کوثری، جلال مقدم، شاهد احمدلو، نرسی کرکیا و سعید پیردوست همگی در جای درست و در خدمت پایگاه اجتماعی این شخصیت‌ها و تیپ‌ها قرار گرفته‌اند.
طوسی ادامه داد: لباس‌ها و پوشش بازیگران و گریم مناسب‌شان نیز همین مساله را بازتاب می‌دهد. حتی جنس راه‌رفتن گلچهره سجادیه در خدمت طبقه و پایگاه اجتماعی او است. «رئالیسم اجتماعی» نیز در سینمای کیمیایی اهمیت خود را دارد، به گونه‌ای که به صورت توامان هم دارای امکانات نمایشی است و هم به درستی مفاهیم مورد نظر خالق اثر را به مخاطب منتقل می‌کند.
اهمیت نقش خانواده در سینمای مسعود کیمیایی
طوسی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اهمیت نقش «خانواده» در سینمای مسعود کیمیایی افزود: در آثار این فیلمساز خانواده تحت هر شرایطی اخلاقیات، فضیلت و همچنین شان و منزلت خود را دارد. در فیلمی چون «خون شد»، شاهد خانواده‌ای از هم پاشیده هستیم که به دنبال نقطه اتصال است، در «دندان مار»، این پراکندگی و جدا افتادگی در یک برهه حساس تاریخی (دوران جنگ تحمیلی) قرار گرفته و انسان‌ها به صورت غریزی می‌خواهند همدیگر را پیدا کنند. نکته دیگر درباره آثار مسعود کیمیایی این است که هر چقدر فضای داستانی و مجموعه آدم‌ها در سینمای او جمع و جورتر باشد، با اثر دلنشین‌تری روبه‌رو هستیم.
طوسی درباره مساله ریتم و ضرباهنگ در فیلم «دندان مار» نیز گفت: به عقیده برخی از مخاطبان، یک سوم ابتدایی این اثر دارای ریتمی کند است، در صورتی که اگر مبتنی بر نگاهی تالیفی و با در نظر گرفتن قصه و روایت (مضمون و دستمایه) کارنامه فیلمساز را مورد بررسی قرار دهیم، پی می‌بریم که این فیلم ریتم کاملاً درستی دارد. در میان مجموعه آثار آقای کیمیایی، فیلم‌هایی چون «قیصر»، «داش آکل»، «بلوچ»، «خاک»، «سفر سنگ»، «تیغ وابریشم» ریتم تندی دارند و در مقابل، فیلم‌های «غزل» و «گروهبان» و «سلطان» دارای ریتم آرام‌تری هستند.
این منتقد پیشکسوت سینمای ایران ادامه داد: متاسفانه گاهی اوقات می‌خواهیم بی‌حوصلگی‌هایی را که به بدسلیقه‌گی تبدیل شده به جهان فیلمساز منتقل کنیم. چنین ایرادی به فیلم «قاتلین ماه کامل» و «ایرلندی» مارتین اسکورسیزی هم گرفته شده است. فیلمساز این حق را دارد که در کهن‌سالی، دنیای شخصی خود را به نمایش بگذارد.