زهرا زارع، خبرنگار:
خاورمیانه همیشه دلایلی برای نا آرامی هایش داشته،از بحران های داخلی تا بلبشوهایی که به نام تامین امنیت در قلب آن رخ داده است،حوادث غزه و یمن،شاخ و شانه کشیدن های آمریکا،که اصولا همیشه ناکام بوده است؛ پرورش یافتن گروهک های تروریستی در پاکستان، یک بار به میخ زدن و بار دیگر به نعل زدن عراق و البته بحرانی همیشه گی به نام اسرائیل؛
جهانبخش محبی نیا نماینده ۵ دوره محلس شورای اسلامی، عضو هیئت علمی دانشگاه در گقتگو با بهار موضوع جنگ فلسطین و رژیم صهیونسیتی، اتحاد آمریکا و عربستان و همچنین تنش های اخیر ایران با پاکستان را بررسی کرد. این نماینده ادوار مجلس در یک اظهار نظر جالب در خصوص آینده جنگ در باریکه غزه با بیان اینکه تحلیلگران غربی و یا داخلی با وجود داشتن سوابق علمی و تجربی ، صلاحیت تحلیل ندارند گفت: جنگ غزه ادامه خواهد داشت.
آنچه در ادامه می خوانید گفت وگو اختصاصی خبرنگار بهار با جهانبخش محبی نیا نماینده ۵ دوره مجلس شورای اسلامی، عضو هیئت علمی دانشگاه .
** آقای دکترمحبی نیا ؛ همیشه یک موازنه قدرت بین ایران و پاکستان برقرار بود، با توجه به حملات موشکی ایران و پاکستان آیا این موازنه به هم خورده یا اینگونه حملات به پاکستان و کردستان عراق برای ایران دلایلی دیگری دارد ؟
در رابطه با کشور پاکستان و همچنین کشور عراق خویشتن داری های بسیار زیادی را تا بحال از خودمان نشان دادهایم یعنی آن ضرباتی که از ناحیه این دو کشور به ویژه پاکستان به امنیت ملی و در بعضی مواقع حتی به حیات ملی ما وارد می شود توسط آمریکاییها آنقدر وارد نشده و در حق ما این چنین جفا نکرده که پاکستان کرده است. این خویشتن داری اگر بیش از این ادامه پیدا می کرد می توانست یک مبنایی برای تهدید بسیار مشکوک در رابطه با امنیت ملی ما باشد و رفته رفته برای ما یک مسئله بزرگی به وجود میآمد.
بارها از ناحیه گروههای بسیار بسیار تندرو و مسئله آفرین پاکستان نسبت به جغرافیای ما، به مرزهای ما به جوانان غیور ما ، حملات ناجوانمردانه شده است و دولت پاکستان از برقراری امنیت عاجز بوده و عجز و ناتوانی خود را کاملا نشان داده است.
امروزدر نظام بین الملل به حق یا نا به حق، درست یا نادرست همه کشورها برای تامین امنیت خودشان دست به این کارها میزنند البته اگر بخواهیم از بعد اخلاقی نگاه کنیم جهان حتماً از این نوع مداخلهها رنج می برد. اما خود آمریکایی ها ، اروپا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین، ترکیه، حتی عربستان از این نوع حق برای خودشان استفاده کردهاند در این بین بعضی از کشورها هم ناشیانه وارد منجلابی شدند که تا الان هم نتوانستند از آن رهایی پیدا کنند و این می تواند تجربه ای از سوی آن کشورها برای ما باشدکه ضمن اینکه امنیت ملی و مرز جغرافیایی خودمان را مورد پاسداشت و مراقبت قرار میدهیم حواسمان هست که خدای ناکرده برای خودمان هم آسیبی را فراهم نکنیم .
** با توجه به گذشت 100 روز از حمله اسرئیل به غزه و عدم تحقق شعار اسراییل مبنی بر نابودی حماس هنوز جنگ ادامه دارد ارزیابی شما از این نزاع تمام نظامی چیست؟ چه آینده ای برای این جنگ متصور هستید؟
به نظر من این ماجرا ادامه پیدا خواهد کرد قبلا هم در روزنامه شما در مورد جنگ اوکراین مطرح کردم ، تحلیلگران بین المللی و بعضی از تحلیلگران داخلی در تبیین مسائل مربوط به جنگ حتی با سابقه نظامی از آن صلاحیت و کارایی لازم را از خودشان نشان نمیدهند به نظر من این منازعه ادامه پیدا خواهد کرد.
تحلیلگران بین المللی و بعضی از تحلیلگران داخلی در تبیین مسائل مربوط به جنگ حتی با سابقه نظامی از آن صلاحیت و کارایی لازم را از خودشان نشان نمیدهند به نظر من این منازعه ادامه پیدا خواهد کرد چون دراسرائیل واقعاً دولتی بر سر کار است که حاصل افراط و تندروی است دولتی که بُن مایه اش افراطیگری راستگرایانه ای است که از خونریزی و جنگ و ایجاد مسئله ابایی ندارد و متاسفانه پشتوانه تهدید های جنگی این دولت ،حتی دولت جنگشان هم به نوعی تحلیلهایی برخواسته از نگاه صهیونیستی دارند. متاسفانه با تکیه بر متون مقدس دارند این جنگ ها را مشروعیت می بخشند و درصدی از مردمشان هم را با این نوع توحش فریب دادهاند و آنها را اقناع کرده اند. اما واقعیت مطلب این است که اگر نتانیاهو بخواهد این اوضاع را به همین منوال ادامه بدهد و کابینه جنگ هم به همین شکل چشم بر واقعیتهای موجود در خاورمیانه ببندد نه تنها از طرف همسایگان یا کشورهای متخاصم و دشمنانشان بلکه از درون انفجارهای جمعیتی جای خالی بسیار شکنندهای را تجربه خواهند کرد که نسبت به این امر تحلیلگران وسازمان اطلاعاتی اسرائیل رادر غفلت میبینیم.
** آقای محبی نیا اخیراً نشریه فارن پالیسی گزارشی در ارتباط با « طرح امریکا و عربستان» منتشر کرد که هدف آن پایان دادن به جنگ در اراضی اشغالی فلسطین است. گویا بایدن از عربستان خواسته اسراییل را به رسمیت بشناسد و در مقابل خویشتنداری تل آویو در غزه و کرانه باختری و تامین منافع فلسطین هم در قبال آن صورت گیرد. شما چه تحلیلی دارید؟
اگر آقایان خود را اسیر نگاه های پوزوتیویستی می بینند وتجربه گرا میدانند باید بدانند تا به حال هیچ طرحی از سوی آمریکا در خاورمیانه به ویژه در رابطه با اسرائیل و اعراب و مسلمانان به نتیجه نرسیده و تا به حال نزدیک به 10 مورد چه در قالب موافقنامه ها قراردادها، نشستهای به زعم خودشان بسیار مهم تشکیل داده اند و هرگز پیشرفتی در این زمینه نداشتند .
هیچ طرحی از سوی آمریکا در خاورمیانه به ویژه در رابطه با اسرائیل و اعراب و مسلمانان به نتیجه نرسیده و تا به حال نزدیک به 10 مورد چه در قالب موافقنامه ها قراردادها ، نشستهای به زعم خودشان بسیار مهم تشکیل داده اند و هرگز پیشرفتی در این زمینه نداشتند .
نگاه تاریخی این نوع مدلها را خنثی میداند نگاه واقع گرایانه هم باز نشان داده که خاورمیانه با توسل به زور و جت ها، بمب افکنها و ناوبرها واین بازیهای جنگی هرگز به یک سامانی نخواهد رسید.
و همچنین تک گزینی ها ، خواسته خواری هایی که آمریکا می خواهد از طریق عربستان یا کشورهای منطقه انجام دهد دقیقاً آن بُعد اجتماعی و جمعیتی مسئله را فربهتر میکند که در نتیجه آن میدان برای کشورها بسیار محدود می شود. با قاطعیت تمام می گویم که در اتحاد بین عربستان و آمریکا و با سفارشهای به اصطلاح گالوانیزه شده بایدن و نتانیاهو و ولیعهد عربستان هیچ سفرهای در خاورمیانه برای فلسطینیها حتی مردم قوم یهود هم پهن نخواهد شد.
من در تعجبم از سازمانهای اطلاعاتی آمریکا و در واقع تحلیلگران قدری که در جامعه آمریکا وجود دارد چطور نمیتوانند کاخ سفید را نسبت به واقعیتها تا حدی آشنا کنند. بدون شک هیچ طرحی بدون دخالت تمامی جریان هایی که به هر نحوی در این منطقه سهیم هستند به نتیجه نخواهد رسید.
حکمرانی کشف خود اروپا و آمریکاست حکمرانی یعنی حل منازعه ،حل بحران مثلا غذا ،آب ، دارو و هر پدیده دیگری که تمامی ذینفان باید جمع شوند و نظراتشان را لحاظ کنند انتخاب دو بُعد از ۱۰ بُعدی که قضیه غزه و جنگ با اسرائیل دخیل هستند در واقع رویگردانی به همان حکمرانی است که امروز سرلوحه مدیران و شرکتهای خصوصی آمریکا و اروپا وکشورهایی که دنباله رو آنها در خاورمیانه است قرار دارد هرگز به نتیجه نخواهد رسید.
حداقل این همه داعیه استفاده از هوش مصنوعی و محاسبات کوانتومی تکنولوژیهای برتری که در اختیار ارتش و سازمانهای اطلاعاتی و دانشکدههای علوم اجتماعی پارلمانها و نخبگان سیاسی هست این راه حلها خیلی راه حلهای کهنه زنگ زده و فاقد اعتبار هستند که انتخاب میکنند.
البته هرگز من اشتباهات بسیار اساسی که خارج از این حوزه و در میان کشورهای عرب و بخشی ازماجراهای مربوط به نوار غزه و کرانه باختری است را نادیده نمیگیرم اما موضوع به نحوی شکل پیدا کرده است که اولین کمینه و ابهام و نقیصه این نوع مدلها و عدم توازن تشخیص اضلاع و قطرو پهنای فاجعهای است که متاسفانه لجاجت و نادانی سیستمهای اطلاعاتی هر ساله بر آن بحران میافزاید .
نکته آخر که هم در این بعد تحلیل می گویم کم دقتی این عناصر وعوامل تهدید بدون شک، جهان را به سوی بحرانی میبرد که آن زمان دیگر هواپیماها و سلاحهای سبک سنگین و نیمه سنگین برای حل مسئله نه تنها جواب نخواهد داد بلکه فریاد برخواهندآورد که انسانها به نابودی همدیگر فکر کنند که خدا آن روز را نیاورد.