اعظم محمود آبادی:
سازمان زمین شناسی اعلام کرده به جز استان گیلان، در سی استان کشور آثاری از فرونشست رخ داده و در حال گسترش است.اینکه در استان هایی مانند مازندران ،گلستان، چهار محال و بختیاری، اردبیل، هرمزگان و … هم شاهد جریان شنابناک فرونشست هستیم ، هم شگفت آور و هم ترسناک است،چراکه نشان می دهد اوضاع در خراسان رضوی ،تهران ،البرز اصفهان یزد کرمان همدان قزوین و فارس تا چه اندازه مرزهای بحران را درنوردیده و بیش از پنجاه هزار کیلومتر مربع از وسعت این مناطق با فرونشستی معادل دو سانتی متر و بیشتر مواجه شده اند! و این یعنی ناقوس فروچاله در کشور به صدا در آمده است.
ایران رتبه دوم فرونشست جهان شد!
نتایج یک تحقیق جدید نشان می‌دهد که «ایران» دومین کشور دنیا از نظر نرخ و سومین کشور از نظر مساحت فرونشست در جهان است!
فرونشست زمین پدیده‌ای مخرب است که در سراسر جهان رخ می‌دهد و باعث آسیب به زیرساخت‌ها، افزایش خطر سیل، فرسایش خاک و کاهش ذخیره آبخوان‌ها می‌شود.
به تازگی محققین دانشگاه کلرادو در همکاری با دانشگاه تکنولوژی هامبورگ، تحقیقی درباره این پدیده در سراسر جهان انجام داده‌اند؛ بر اساس این مطالعه که بر روی 460 هزار پهنه مختلف در جهان به دست آمده است، تخمین زده می‌شود که حدود 12 میلیون کیلومترمربع از زمین‌های جهانی تحت تأثیر نرخ‌های قابل توجه فرونشست هستند.
دانشمندان می‌گویند اراضی دچار فرونشست شامل 231 هزار کیلومترمربع از مناطق شهری است که جمعیتی نزدیک به 2 میلیارد نفر را تهدید می‌کند است! همچنین در سراسر جهان، مناطق جنوب آسیا بیشترین میزان فرونشست را در سراسر جهان به خود اختصاص داده است. بر اساس این مطالعات، پنج کشور نخست از نظر بیشترین میانگین فرونشست، به ترتیب شامل فیلیپین، ایران، کاستاریکا، اندونزی، ازبکستان و همچنین پنج کشور نخست از نظر وسعت مناطق تحت تأثیر فرونشست، شامل چین، اندونزی، ایران، هند و پاکستان هستند. از نظر جمعیت نیز هند، چین، اندونزی، پاکستان و بنگلادش بیشترین جمعیت در خطر فرونشست زمین را دارند.
محققان هشدار دادند از آنجایی که فرونشست زمین بیشتر از همه تحت تأثیر کاهش ذخایر آب زیرزمینی است، کشاورزی به روش «غرقابی» یا بدون تغییر الگوی کشت مناسب اقلیم هر کشور به تشدید این بحران دامن می‌زند لذا ترسیم یک نقشه راه توسط دولت‌ها و کشاورزان برای انطباق شیوه‌های آبیاری و انتخاب محصول کشاورزی متناسب با اقلیم و ذخایری آبی هر منطقه ضروری است.
تا 10 سال پیش شاید کمتر کسی از مخاطره محیط زیستی فرونشست آگاه بود.هنوز هم شاید کمتر کسی با گوشت و پوست خود این مخاطره را لمس کرده باشد اما در سایه تاریک و روشن اخبار انگار این طاعون خاموش و خزنده به قلب ایران رسیده است.اخباری که افزایش فرونشست را اعلام می کند.
علی‌ بیت‌اللهی ، رئیس بخش خطر پذیری مرکز تحقیقات راه و شهرسازی می گوید:نرخ های فرونشست در ایران سرسام آور است و همراه با هند و برخی از ایالات آمریکا و چین بالاترین نرخ فرونشست را دارد.
محمد درویش، فعال محیط زیست درباره بحران فرونشست اعلام می کند:50 هزار کیلومترمربع از خاک ایران بیش از دو سانتیمتر در سال دچار فرونشست شده است، 50 هزار کیلومتر 70 برابر تهران بزرگ است. وی ادامه داد: ما 500 هزار نفر از هم میهنان عزیزمان را در جنگ از دست دادیم ،شهید، جانباز و اسیر که یک وجب از خاکمان را ندهیم اما در حال حاضر 50 هزار کیلومتر مربع از خاک ایران عزیز را دست کم تا 50 هزار سال دیگر از دست داده ایم.و غم انگیزتر از این 50 هزار کیلومتر این است که حاکمیت این عدد را نمی بیند.
درویش با اشاره به افزایش بیابان‌زایی در ایران گفت:علاوه بر این ما یکی از بدترین کشورها از نظر گسترش بیابان هستیم. لااقل از منظر دو معیار این ادعا قابل راستی‌آزمایی است؛ یکی از منظر فرونشست زمین که میزان نشست زمین در ایران بالاترین حد در کل کره زمین است. آخرین گزارش سازمان زمین‌شناسی ایران اشاره می‌کند که در استان فارس در فاصله بین دشت صفا و جهرم فرونشست زمین به رقمی حدود 54 سانتی‌متر در سال رسیده است. رقمی که 140 برابر آن چیزی است که از آن به عنوان شرایط بحرانی نام می‌برند. نشست زمین مساله مهمی است که برای درمان آن به 50 تا 70 هزار سال زمان نیاز داریم. در واقع می‌توانیم بگوییم منطقه‌ای که دچار نشست زمین می‌شود.و منطقه ای مرده است. این فعال محیط زیست افزود: نرخ فرسایش خاک نیز منظر دومی است که نشان می‌دهد ایران یکی از بدترین کشورها در بیابان‌زایی است. نرخ فرسایش خاک در ایران نیز یکی از بالاترین نرخ‌ها در جهان است. بر اساس گزارش سازمان ملل در سال 2018، کل فرسایش خاک در جهان 24 میلیارد تن است که یک‌دوازدهم این رقم یعنی دو میلیارد تن به‌تنهایی در ایران تولید می‌شود.
مخاطرات زیستی فرونشست این قدر زیاد است که همه ی آن را در یک جمله می توان خلاصه کرد،«مرگ حیات»،اما این دوکلمه با تمام سنگینی و غمی که با خود حمل می کند هنوز نتوانسته مسئولان را بیدار کند.شاید روزی دیگر حتی نامی از برخی از شهر های ایران مانند اصفهان و همدان و … باقی نماند. و در فروچاله ها ناپدید شوند. آیا مسئولان و برخی نماینده های مجلس آن روز هم دغدغه صیانت از فضای مجازی و طرح عفاف و حجاب برایشان مهم تر خواهد بود؟