بخش اول: در آستانه ی استقرار دولت دکتر پزشکیان با شعار «برای مردم» ، بیم ها و امیدها برای آینده ی حوزه صنعت فناوری ارتباطات و اطلاعات بعنوان یکی از مهمترین ارکان و الزامات زندگی کنونی ، هم برای عموم مردم و هم برای فعالین این صنف بیش از هر زمان دیگری خودنمایی میکند.
گرچه دست رئیسجمهور منتخب مردم، جناب دکتر پزشکیان و شورای راهبردی در چینش وزرا و گرفتن رای اعتماد ، در این مجلس بسیار محدود و دولت برای این وزارتخانه با چالشهایی همراه است ، قصد داریم در این یادداشت دیدگاه منصفانه و تحلیلی از اوضاع گذشته و پیشروی وزارت فناوری ارتباطات و اطلاعات را مورد بررسی و مطالعه قرار دهیم.
برای درک علمی و عملیاتی روند انتخاب بهترین گزینه برای سمّت این وزارتخانهی مهم، بررسی گزارههای ذیل اجتنابناپذیر است؛
با اینکه میدانم انتخاب یک وزیر کاربلد و متخصص میتواند در مسیر توسعه این وزارتخانه و صنعت فناوری ارتباطات و اطلاعات بسیار موثر باشد، اما حقیقتا مهمتر از شخص ایشان ، مدیران و معاونان وزارتخانه و برنامه ها هستند که مهمترین نقش را در اکوسیستم توسعه فناوری ایفا میکنند.
معاونتها و مدیرانی که آمادگی تغییرات بنیادی و توسعه و تاب آوری در این وزارتخانه را داشته باشند.
متاسفانه پاشنهی دربِ بخش مهم و مولد این وزارتخانه همچنان بر پای وزارت سابق پست و تلگراف و تلفن میچرخد که با تحلیل و مطالعه جزئیات قانونی و کِرداری این وزارتخانه، قابل اصلاح و پتانسیل جایگزینی و به روزرسانی با ورژن توسعه یافتهتر را خواهند داشت.
برخی از چالشهای پراهمیت پیشروی این وزارتخانه شامل موارد ذیل خواهد بود که امیدواریم با درایت و تدبیر و همکاری و همفکری صاحبنظران این حوزه ، دوره ی پیش روی، نقطه ی عطفی برای وزارت فناوری ارتباطات و مردم عزیز ایرانمان باشد و این بار به حداقلهای برنامه هفتم توسعه نزدیکتر شویم:
فناوری و محیطزیست و مسئولیت اجتماعی
بیتردید و بدون تعارف و شعار، به کارگیری ملاحظات زیستمحیطی باید سرفصل تمامی برنامههای توسعهی وزارتخانهها باشد. در این بین، بایسته است وزارت فناوری ارتباطات و اطلاعات نقشی فرا وزارتی ایفا کند و زیرساختها و برنامههای خود را کاملا متناسب با شرایط محیط زیست کشور عزیزمان تهیه،تدوین و اجرا نماید.
پس اگر قرار است سیستم مدیریت یک سازمان متبوع همچون سازمان فضایی کشور دستخوش تغییرات گردد، شایسته است مدیرانی انتخاب گردند که سرلوحهی برنامههایشان ملاحظات زیست محیطی موثر و به دور از شعار باشد.!
توجه بفرمایید که همین سازمان فضایی کشور با بودجههایی که در دست دارد ازجمله هزینههای پرتاب ماهوارههای هواشناسی و تصویربرداری، چقدر میتواند در حفظ و پایش جنگلها و مراتع کشور و همچنین صنعت کشاورزی موثر باشد.
ضمن اینکه بازنویسی و تدوین مجدد برنامههای متناسب با ملاحظات محیطزیستی اپراتورها و بازیگران صنعت فناوری نیز جزئی از برنامههای اصلی مدیران این وزارتخانه باید باشد.
دولت الکترونیک
توسعه و به کارگیری سامانههای ارتباطی و پایگاههای اطلاعاتی وضرورت ایجاد همگرایی میان سامانههای دولت الکترونیک و رعایت ملاحظات فنی و تعاملپذیری با ارکان مختلف در تکمیل این سامانهها از جمله چالشهای بزرگ این وزارتخانه است.
تعدد سامانههای برخط دولت الکترونیکو عدم تجمیع و ارتباط این سامانهها طی سالهای گذشته در بسیاری از موارد نه تنها گره از کار مردم و مشترکان باز نکرده بلکه گاها مشتریان برای یک رویه عادی اداری دچار بروکراسیهای پیدرپی و گرفتاریهایی شدهاند که گاها روند همان مسیر قبل از اجرای دولت الکترونیک بسیار سهلتر و در دسترستر بوده.
همگرایی و همکاری بین اپراتورها و سایر وزارتخانههای ارائه دهنده سرویسهای دولت الکترونیک از ملزومات اجرای این پروژه مهم و حیاتی است.
ضمن آنکه طی سالهای اخیر با فراگیری استفاده مردم از ابزراهای ارتباطی همچون تلفن همراه و در مقابل تمایل و حتی الزام ارائه دهندگان سرویسهای خدمات شهروندی، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی – که به اعتقاد بنده تغییر نام و عنوان این سازمان ضروری است- بصورت مستقل بایستی قوانین مرتبط بازنویسی و نظارت کافی اعمال گردد.
که انتظار میرود دولت محترم و وزیر فناوری ارتباطات و اطلاعات برنامهی قوی و اجرایی برای این مقوله داشته باشند.
فیلترینگ
اصلا علاقهای به پرداختن این موضوع و مسالهی تکراری ندارم ولی همین را باید خاطرنشان کنیم که مسالهی فیلترینگ علاوه بر آثار اجتماعی و مالی برای عموم جامعه، عامل بازدارندهای برای بسیاری از کسب و کارها شده است که به شدت و بصورت مستقیم بر زندگی مردم تاثیرگذار بوده است.مشورت و به کارگیری تجربیات و نظرات تشکلها و انجمنهای حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات و ارتباط با اتاق بازرگانی و کمیسیونهای اتاق میتواند راهگشای بسیاری از مسائل پیش روی این وزارتخانه باشد.
تحلیل و ذکر موارد فوق تنها بخشی از ملاحظات شخص وزیر و معاونتها و مدیران این وزارتخانه هستند که امید داریم با معرفی بهترین گزینه و با روشی علمی و اصولی، با پردازش برنامه های پیشنهادی همگام با توسعه بین المللی ، کشور عزیز ما و مردم نجیبمان از نعمت تکنولوژی برای زندگی بهتر و برای ایران ، بیش از پیش بهره مند گردند.توجه بفرمایید که بسیاری از سایتها و سرویسهای بینالمللی ، کشور ما را تحریم کردهاند و در مقابل هم کشور ما علاوه بر این سایتها، بسیاری از وبگاههای کاربردی و غیرسیاسی و اخلاقی را هم فیلتر کرده است که پرداختن به این موضوع از حوصله این گفتار خارج است!
ادامه در شماره آینده